Openbaar vervoer blijft achter bij verstedelijking

Het Dashboard Deur tot Deur toont sinds 2019 de Public Transport Accessibility Level (PTAL) waarmee duidelijk wordt hoe goed inwoners zijn aangesloten op het openbaar vervoer. Dit jaar is de score voor de tweede keer berekend, zodat voor het eerst een ontwikkeling is te zien. Hieruit blijkt dat de score van een 7,82 in 2018 daalde naar een 7,71 in 2019. Gemiddeld zijn inwoners dus minder goed aangesloten op het ov.
Belangrijke componenten van de PTAL zijn:

• de loop-/fietstijd naar de halte
• de wachttijd op de halte (de frequentie)
• de bediening van de halte: het aantal en soort voertuigen en de betrouwbaarheid.

De loop-/fietstijd naar de halte verbeterde van 4,9 naar 4,8 minuten. De wachttijd bleef gelijk aan 6 minuten. De verslechtering van de PTAL zal dus vooral te maken hebben met het feit dat er relatief meer woningen zijn gebouwd in de buurt van een halte met een relatief minder goede bediening.
 
Ook de indicator ‘Bereik’ is van een nieuwe waarde voorzien. Deze indicator zegt iets over de bereikbaarheid van deur tot deur, inclusief lopen als first and last mile. Hieruit blijkt dat in 2019 gemiddeld net iets meer inwoners in een uur te bereiken zijn: 1,1 procent van alle inwoners in Nederland ten opzichte van 1,0 procent in 2018. Bezien vanuit magneten (belangrijke ov-locaties)
is het verschil nog groter: 2,7 procent ten opzichte van 2,5 procent. Dat is opvallend, want de snelheid lijkt te dalen van gemiddeld 6,9 naar 6,5 km/uur in 2019. Wel nam de gemiddelde dichtheid toe, van 2514 inwoners per vierkante kilometer naar 2590 inw/km². Kennelijk is de winst aan bereik door de hogere dichtheid groter dan het verlies aan bereik door de lagere snelheid.
 
Het deur-tot-deur-bereik is daarmee weer vrijwel terug op het niveau van 2016 toen nog 1,2 procent van de inwoners in een uur bereikt kon worden en vanuit de magneten 2,7 procent. De gemiddelde snelheid was toen met 7,7 km/uur beduidend hoger, maar de dichtheid aanmerkelijk lager met 2198 inw/km².
Bekijken we de PTAL- en bereikscores samen, dan lijkt er in het algemeen sprake van een toename van de inwonersdichtheid, de verstedelijking, maar wonen deze nieuwe stedelingen niet altijd in de buurt van kwalitatief goed openbaar vervoer.
 
Nieuwe haltes/lijnen in kaarten
In de kaarten rond barrièrewerking en de PTAL-score waren ook haltes en ov-lijnen opgenomen. Vaak kregen we te horen dat deze verouderd waren. Deze kaartonderdelen werden niet voor de berekeningen gebruikt, maar puur voor visualisatie. Toch was dit voor de uitleg natuurlijk niet handig. In de nieuwe kaarten voor 2019 zijn daarom de nieuwe lijnen en haltes opgenomen.