Zero-emissiebus: hoe financier je het?

Met het ondertekenen van het Bestuursakkoord Zero Emissie Busvervoer hebben de Nederlandse ov-concessieverleners afgesproken dat vanaf 2025 alle nieuwe ov-bussen zero emissie zijn. En vanaf 2030 alle bussen. CROW-KpVV werkt met de ov-autoriteiten aan de invulling van die ambitie.
 

Onrendabele top wordt steeds kleiner

Bij het onderzoek naar de onrendabele top gaat het om de meerkosten over de volledige levensduur van zero-emissiebussen en de bijbehorende infrastructuur ten opzichte van dieselbussen. De belangrijkste conclusies:

• Afhankelijk van de situatie kan de TCO (total cost of ownership) van een vloot elektrische voertuigen inclusief laadinfrastructuur zowel hoger als lager uitvallen in vergelijking met die van dieselbussen.
• De beperkte actieradius van bussen die in de stalling worden opgeladen en de extra laadtijd bij opportunity charging leidt nu nog tot inzet van meer e-bussen. De meerkosten zijn wel snel aan het dalen door prijsdaling en verbetering van de technologie. Daardoor neemt het extra materieel in nieuwe concessies snel af.
• Daling van de TCO tot onder het niveau van diesel kan door te kiezen voor een lange afschrijvingstermijn (bijvoorbeeld 15 jaar), door de concessietermijn te verlengen of door overdracht van materieel (zie handreiking Overnameregeling voor meer informatie).
• Het slim optimaliseren van routes, omlopen en halteringstijden in relatie tot de laadstrategie leidt tot minder (reserve)materieel en daarmee tot lagere personeelslasten. Verder zijn besparingen mogelijk door het optimaliseren van productie/inkoop en afnemen van duurzame energie, financiering van assets en assetmanagement.
• Nieuwe technologie in combinatie met optimalisatie van lijnen maakt dat steeds langere lijnen zijn te elektrificeren. De extra kilometers leiden weer tot een lagere TCO. Alleen lange interregionale lijnen met hogere rijsnelheden zijn nog moeilijk te elektrificeren. Daar is waterstof een kansrijke optie, zodra de prijs van waterstof en waterstofbussen aanzienlijk is afgenomen.

Download Zero-emissiebus, de onrendabele top

 

Financieringsopties zero-emissiebus

Hoe kun je zero-emissiebusvervoer financieren? In opdracht van CROW-KpVV zette Tanja TopConsult de financieringsmogelijkheden op een rij:

• De vervoerder least materieel van de bank/financier.
• Een tripartite overeenkomst met inzetgarantie materieel door de ov-autoriteit.
• De ov-autoriteit verschaft een bussenlening en zet een Bussen BV op.
• De ov-autoriteit neemt deel in een Special Purpose Company.
• De ov-autoriteit koopt het materieel zelf.

 
Alternatieve financieringsopties kunnen vele miljoenen besparingen opleveren, maar vragen ook veel inspanning en doorlooptijd. De aanbevelingen:

• Kies de financieringsvorm die het beste aansluit bij het assetmanagement.
• Houd rekening met een grote inspanning en doorlooptijd. De voorbereidingstijd (GS-besluit/PS-besluit/verordening) kost al gauw een half tot één jaar. Start dus tijdig.
• Zet de regeling zodanig op dat deze kan dienen voor meerdere concessies.
• Stem af met andere ov-autoriteiten, bijvoorbeeld van aangrenzende concessies.

Download Zero-emissiebus, hoe financier je het?

 

Assetmanagement laadinfra en stallingen

Wat zijn geschikte vormen van assetmanagement van laadinfra en stallingen? Dit zijn de conclusies:

• Assetmanagementmodel en onderscheid in verschillende hoofdtypen vormen een goede basis voor discussie over de wenselijke vorm.
• De vorm waarbij laadinfra, bussen en vervoerdienst in één hand komen, lijkt nu het meest toegepast vanwege de minste disruptie en lijkt een blijvend goede oplossing.
• De ervaring met verschillende alternatieven is nog beperkt c.q. niet beschreven.
• Scheiding assets en vervoerdienst lijkt voordelen te hebben, maar ook nadelen. De vraag is of de voordelen doorslaggevend zijn.
• Toenemende druk op ruimte en netwerkcapaciteit dwingt de ov-autoriteit om strategische locaties veilig te stellen door ze aan te kopen of langetermijncontracten af te sluiten.

Download Zero-emissiebus, assetmanagement