Hoe kan Smart Mobility bijdragen aan mobiliteit en bereikbaarheid? Die vraag stond centraal tijdens de tweede bijeenkomst van de Klankbordgroep Smart Mobility op 29 juni.
De deelnemers aan de levendige bijeenkomst waren hoogleraren, onderzoekers en experts op het vlak van slimme mobiliteit, automotive, ruimte en mobiliteit, gedrag en bestuurskunde. Namens het ministerie van IenW lichtte Wouter Quite toe hoe data gebruikt (kunnen) worden bij het toepassen van Smart Mobility. Hans Jeekel van de TU Eindhoven vertelde hoe we met slimme toepassingen grip proberen te krijgen op de mobiliteit in tijden van corona. Beide presentaties genereerden de nodige gespreksstof.
Als kennismanager van de krachtenbundeling Smart Mobility organiseert CROW deze bijeenkomsten met een vaste groep wetenschappers om te zorgen dat praktijkmensen op de hoogte blijven van hoe de meer abstracte wetenschappelijke wereld kijkt naar de mogelijkheden en risico’s van Smart Mobility. Anderzijds kunnen mensen uit de praktijk hun vragen laten landen in een wetenschappelijke omgeving.
De multidisciplinaire mix van deelnemers werkt stimulerend en werpt nieuw licht op sommige ontwikkelingen. Veel van de betrokkenen hebben de indruk dat we nog te weinig inzicht hebben in de effectiviteit van Smart-Mobilitymaatregelen. Soms overschatten we de effecten of dichten we positieve effecten toe aan iets dat zich nog niet heeft bewezen, zoals de zelfrijdende auto. Op andere vlakken blijkt het lastig om de baten van een maatregel te kwantificeren, zodat je die kunt laten meewegen in investeringsbeslissingen. Bijvoorbeeld bij deelmobiliteit.
Puntsgewijs verslag
Hieronder volgt een puntsgewijs verslag van de bijeenkomst van de Klankbordgroep Smart Mobility op 29 juni 2021.
Introductie Lennart Salemink/John Pommer:
- Kennismanagers zijn aan het werk om de kennisagenda verder te brengen.
- In Bestuurlijk Overleg Smart: toewerken naar een steeds flexibeler mobiliteitssysteem en meer landelijke regie op Smart Mobility. NTM is daarvoor een basis.
Presentatie Hans Jeekel (download pdf)
- Covid: mondiale emissiereductie en meer steun onder zowel werknemers als werkgevers voor thuiswerken.
- Denk na over de grote verschillen tussen steden op duurzaamheidsvlak. Er zijn steden die het slecht doen en steden die het heel goed doen. Kunnen we niet minimale waarden vaststellen waaraan ook de nu slecht presterende steden over x jaar moeten voldoen?
Presentatie Wouter Quite (download pdf)
- Informeren van de reiziger wordt steeds belangrijker.
- Beleidsmatig is er nu meer aandacht voor de duurzaamheidsopgave.
- Het koppelen van investeringen aan verdeling modal shift zou interessant kunnen zijn.
Reacties uit de klankbordgroep
- Let erop dat doel en middel uit elkaar worden gehouden. Digitalisering en informatievoorziening zijn geen doel op zich, maar een middel. Hetzelfde geldt voor hubs, die zelfs een averechts effect kunnen hebben als de auto voor het eerste stuk van de reis wordt gebruikt in plaats van fiets/ov voor de hele reis.
- Kunnen we de verschillende beleidsmixen uit het onderzoek van Hans proberen in pilots?
- We moeten naast de 'wortel' ook naar de 'stok' en daar een publieke discussie over voeren.
- Risico: mensen benutten de kansen niet altijd, waardoor het verwachte effect van bijvoorbeeld ADAS en MaaS mogelijk tegenvalt. Lennart: we denken na over campagne stimuleren gebruik ADAS.
- Veel relevante data verzamelen we nog niet, onvoldoende of is niet openbaar beschikbaar (bijvoorbeeld in handen van autofabrikanten). Denk na over welke data we nodig hebben en hoe we daarover kunnen beschikken.
Discussie breakoutgroepen
- Behoefte aan inzicht in wat een combinatie van ADAS of bijvoorbeeld digitalisering breed voor effect heeft op de weg. Hoe kunnen we dat meten?
- De component menselijk gedrag blijkt vaak een lastige horde in effectbepaling en inschattingen ex-ante. Wat is de waarde van stated preferences?
- Voor wat betreft de veiligheidseffecten hebben we al iets op poten gezet. We moeten meer vanuit de mens kijken hoe de mogelijkheden die technologie biedt optimaal benut kunnen worden. Menselijke feedback kan helpen in de verdere ontwikkeling van slimme diensten die ontwikkeld zijn vanuit de technologische mogelijkheden en vaak minder vanuit de menselijke interactie.
- MaaS is technologie gedreven. Hoe realistisch zijn de doelstellingen daarin? Met MaaS-apps target je misschien wel alleen incidentele reizigers. Sluit daarom aan bij de behoefte van de reizigers. Voorspelbaarheid is soms belangrijker dan snelheid.
- De overheid heeft veel data van objecten en minder van subjecten (mensen) door wettelijke kaders. Bedrijven hebben meer mogelijkheden: hoe combineren we dit slim en binnen de kaders? Je wilt beleidsinformatie hebben om goed te kunnen bijsturen. En welke informatie heb je nodig om pilots te kunnen opschalen?
Lees ook
het verslag van de eerste bijeenkomst op 14 april.
De volgende bijeenkomst van de klankbordgroep is voorzien in het laatste kwartaal van 2021.