Parkeren en duurzame gebiedsontwikkeling
Met alle bouwopgaven die gemeenten op zich af zien komen is het van belang om na te denken hoe om te gaan met het bijkans onvermijdelijke parkeerprobleem. Eén miljoen woningen in het land realiseren kan niet met anderhalf tot twee miljoen parkeerplaatsen erbij, conform de vroeger gehanteerde normen.
Er is strijd om de ruimte en hiervoor geldt dan ook de aloude uitspraak ‘voorkomen is beter dan genezen’. Een voorbeeld: Nijmegen, dat ervoor kiest om de woningbouwopgave op te lossen door inbreiding. Mede met het oog daarop is enige tijd geleden de Parkeernota 2020-2030 opgesteld, vertelt Jasper Meekes van de gemeente Nijmegen. Die nota gaat over het parkeren van auto én fiets.
Dat laatste vormt een indicatie dat de gemeente op mobiliteitsgebied meer sturend gaat optreden door fietsgebruik, het openbaar vervoer en vormen van deelmobiliteit te stimuleren. De parkeernormen gaan omlaag – zo krijgt iemand die parkeergelegenheid op eigen terrein heeft geen parkeervergunning meer – en de gemeente gaat in sommige wijken ‘proactief betaald parkeren’ invoeren. Dat wil zeggen dat er al betaald moet worden voordat de ontwikkeling van een bepaald gebied begint, ook al is er nog geen sprake van parkeeroverlast. Niet alleen voorkomt de gemeente daarmee dat er betaald moet gaan worden als iedereen al gewend is aan gratis parkeren, het maakt het ook mogelijk om voorzieningen als een parkeergarage te realiseren.
Deze operatie geschiedt budgetneutraal: meer betaald parkeren betekent meer inkomsten voor de gemeente, waardoor de tarieven omlaag kunnen. Bewoners betalen nog maar één euro per maand voor een parkeervergunning voor de eerste auto; voor een tweede en eventueel derde auto gaan de tarieven wel fors omhoog.
Het nieuwe parkeersysteem wordt als eerste ingevoerd in de wijk Hof van Holland, vanuit de stad gezien aan de overzijde van de Waal, samen met de aanleg van extra fietsinfrastructuur. Als tweede volgt een nog te bouwen wijk nabij het station waar zo’n 2000 kleine sociale huurwoningen komen met lage parkeernormen. Onderzocht wordt nog of het ook mogelijk is om geheel ‘autovrije’ wooncomplexen te realiseren.
(Open) data, wat kun je ermee?
Data zijn onmisbaar om inzicht te krijgen in alles wat er gebeurt rond parkeren. Het is van groot belang dat de data goed zijn, want zoals Martin Andriessen (SHPV) het stelt: "Als je er rommel in gooit, komt er ook rommel uit." Zorg dus voor goede en liefst open data – maar wie moet dat doen?
Hans ten Brage van de gemeente Arnhem heeft er ervaring mee opgedaan. "We verzamelen al lang data rond parkeren. Aanvankelijk was dat heel beperkt, het aantal verkochte tickets in parkeergarages bijvoorbeeld, maar gaandeweg is er steeds meer bijgekomen. We gebruiken de data voor controle of alles goed loopt en voor beleidsontwikkeling." Hij waarschuwt om er niet te licht over te denken: "Het is een behoorlijke klus om de data te verzamelen, je moet ze echt uit de systemen trekken en bewerken. Het na bewerking aanbieden als open data is eigenlijk het minste werk."
André Wielaard (Parkmobile/Easypark) vertegenwoordigt de markt. Ook hij benadrukt het belang van (open) data: "Wij kunnen niet zonder, we hebben ze nodig voor het ontwikkelen van diensten voor gemeenten en gebruikers. Open data zijn heel handig, het zou heel mooi zijn als alle gemeenten die leveren en ook dezelfde standaard daarbij hanteren. Ook zouden we graag over dynamische data beschikken. Daarmee kunnen we
real time informatie geven over de beschikbaarheid van parkeerruimte." Uiteindelijk is iedereen daarbij gebaat, daardoor kun je zoekverkeer voorkomen en dat betekent minder drukte en minder ergernis.
Ten Brage en Wielaard zijn voorstanders van samenwerking tussen overheid (gemeenten) en marktpartijen bij het verzamelen en vervolgens beschikbaar stellen van data, maar zien nog huiver daarvoor. Ten onrechte, vinden ze. Wielaard: "Rijkswaterstaat gebruikt signaleringen van bepaalde automerken om de staat van het wegdek te controleren. Zoiets zou je ook bij parkeren kunnen doen, zonder dat er sprake is van aantasting van de privacy."
Ten Brage: "Arnhem heeft het verzamelen van data al uitbesteed aan een marktpartij. Dat kan prima, terwijl de overheid de regie houdt; de SHPV zou daarbij een rol kunnen spelen."
Energiehubs en parkeergarages
Jan van Rookhuijzen van Elaad stelt het simpel: elke elektrische auto is een batterij op wielen. De komende jaren wordt het mogelijk dat auto’s ook stroom terugleveren aan het net. Als je dat ook in parkeergarages mogelijk maakt, ontwikkelt de parkeergarage zich tot een energiehub. Nu misschien nog een toekomstvisioen, maar als het aantal elektrische auto’s toeneemt tot ooit zo’n acht miljoen, dan kunnen die auto’s tijdens het parkeren – wat ze zo’n 23 uur per dag doen – zeven keer de productie van de Amercentrale leveren. Met zo’n hoeveelheid energie heb je een verdienmodel in handen.
Ook voor de automobilist is een energiehub een niet te missen aanbod: "Je parkeert je auto die vervolgens stroom aan het net levert. Daar krijg je een vergoeding voor, in feite werkt je auto voor je", belooft Jeroen Herremans (Connectr). Maar daarvoor moet er nog wel het een en ander gebeuren, waarschuwt hij. Er zijn heel veel partijen nodig om van een parkeergarage een energiehub te maken. De energienetten moeten het aankunnen, maar er moeten ook regelingen komen voor de betaling en de veiligheid moet op orde zijn. Herremans: "Er is nóg meer samenwerking nodig dan we nu al hebben voor het versnellen van de energietransitie." Dat het ervan komt, staat voor Herremans vast. "De energietransitie gaat niet meer weg, en met alle elektrische auto’s in je parkeergarage heb je in feite al een energiehub; de vraag is alleen of je er gebruik van maakt." Connectr, ‘coalitiebouwer’ tussen vraag en aanbod, kan een blauwdruk daarvoor maken.
Samenwerking
Bij alle hierboven geschetste ontwikkelingen is het trefwoord ‘samenwerking’. SHPV, CROW, GNMI en Vexpan geven nu het goede voorbeeld. Caspar de Jonge van het ministerie van IenW ziet de resultaten al voor zich: "Data zijn over een paar jaar ontsloten én worden gebruikt, en een substantieel aantal parkeergarages is een energiehub geworden. Maar dat lukt alleen als we snel concreet worden."
Roeland van der Zee (wethouder voor onder andere mobiliteit in Arnhem) noemt nog een praktisch voorbeeld: een uniforme, landelijk geldige parkeerkaart voor gehandicapten. "Door met elkaar samen te werken kan er één systeem komen dat je overal kunt gebruiken, ongeacht waar je woont."
Er is veel te doen, maar het is in zekere zin ook simpel, vindt Frans Bekhuis (CROW): "We moeten gewoon beginnen en aan de slag gaan."
Om de te ontwikkelen kennis goed aan te laten sluiten bij het werkproces in de praktijk, gaan de samenwerkende partijen CROW, GNMI, SHPV en Vexpan het land in met een ‘roadshow’. Op verschillende plaatsen worden onderwerpen uit meerdere thema’s besproken en kun je input geven of je vragen stellen.
Onderstaande roadshows/online bijeenkomsten zijn op dit moment al bekend:
| Datum |
Organisatie |
Onderwerp |
Waar |
| 19-5-2022 |
Vexpan |
Energiehubs |
Amsterdam |
| 19-5-2022 |
GNMI |
Themagroep deelmobiliteit |
Online |
| 15-6-2022 |
CROW |
Duurzame gebiedsontwikkeling |
Provinciehuis Haarlem |
| 16-6-2022 |
GNMI |
Contactgroep parkeren |
Online |
| 30-6-2022 |
SHPV |
Open data |
Regio Eindhoven |
| 15-9-2022 |
GNMI |
Themagroep deelmobiliteit |
Online |
| 22-9-2022 |
CROW |
Duurzame gebiedsontwikkeling |
Den Haag |
| 6-10-2022 |
GNMI |
Contactgroep parkeren |
Online |
| 13-10-2022 |
Vexpan |
NPC - landelijke agenda 2023 |
Brabant |
| 17-11-2022 |
GNMI |
Themagroep deelmobiliteit |
Online |
| 1-12-2022 |
GNMI |
Contactgroep parkeren |
Online |
Bekijk hier de factsheet
Landelijk Actieprogramma Parkeren en Verblijven van CROW, GNMI, SHPV en Vexpan.
Meepraten of informatie vinden kan nu al op de community rondom parkeren:
https://www.kennisnetwerkparkeren.nl/. Je schrijft je eenmalig gratis in als lid via de knop ‘Meld je aan’ en vervolgens kun je meepraten of in contact komen met professionals uit het hele land.
Kijk hieronder het webinar terug