Wat moet er minimaal in een mobiliteitsplan staan dat is gebaseerd op brede welvaart? Die vraag beantwoordt Marco van Burgsteden van CROW in een paper voor het Colloqium Vervoersplanologisch Speurwerk.
Brede welvaart gaat over de vraag hoe welvaart, welzijn en gezondheid verdeeld zijn over groepen in de samenleving. Wil je brede welvaart opnemen in mobiliteitsbeleid, dam moet je er rekening mee houden dat maatregelen in het mobiliteitssysteem tot herverdeling kunnen leiden. Overheden kunnen dit effect strategisch inzetten.
Brede welvaart maakt een opmars in overheidsbeleid, dus ook op het gebied van mobiliteit, infrastructuur en ruimtelijke ordening. Het vertalen van dit abstracte begrip naar verkeers- en vervoerbeleid is niet eenvoudig. Door vanuit de wetenschappelijke literatuur te kijken welke aspecten relevant zijn, kunnen we bepalen wat er minimaal in een beleidsplan moet staan. Werken volgens een methode, zoals SUMP, is hierbij een voorwaarde.
Indicatoren
De SUMP-methodiek stelt eisen aan de wijze waarop doelen worden gesteld en welke indicatoren daarvoor moeten worden gemonitord. Gemeenten hoeven niet vanaf nul te beginnen. Zo heeft TNO al indicatoren beschreven in 2021. CROW is bezig om ze om te werken en beschikbaar te maken in een online kennisomgeving in samenwerking met diverse partners.
Zelf aan de slag met brede welvaart
Wil je als gemeente werk maken van brede welvaart, geef dan aandacht aan het volgende.
- De drie gezichten van mobiliteit
- Mobiliteit als verbinding met zinvolle activiteiten voor mensen
- Mobiliteit als iets waar je plezier aan kunt beleven
- Mobiliteit als bron van gezondheids- en welzijnsproblemen
- Een ruime blik
- Kijk verder dan je verkeersnetwerk. De vervoervraag hangt samen met ruimtelijke inrichting en de grootte van daily urban systems
- Kijk verder dan de mensen die nu reizen. Wat voegt bewegingsvrijheid toe voor mensen die nu thuis zitten?
- Kijk verder dan het hier en nu. Keuzes die je maakt hebben gevolgen voor volgende generaties
- Kijk verder dan je eigen vakgebied. Betrek je collega’s van ruimtelijke ordening maar vooral ook van volksgezondheid en welzijn in analyses
- Sufficiëntarisme als uitgangspunt
- Veel beleid voor mobiliteit is gericht op meer bereikbaarheid, meer doorstroming en minder files (utilitarisme)
- Brede welvaart gaat uit van bereikbaarheid met de meeste maatschappelijke waarde (sufficiëntarisme)
- Democratische ontwikkel- en besluitvormingsprocessen
- Een gestructureerde methode om stakeholders te betrekken is essentieel
- De werkwijze van Sustainable Urban Mobility Plans (SUMP) is daarvoor een goede structuur
Download hier de paper van Marco van Burgsteden.