De slotsessie van de Dag van het OV op 19 juni in het Spoorwegmuseum ging over publieke mobiliteit: een tamelijk nieuw begrip dat tegenwoordig alom wordt gebruikt, maar wat is het eigenlijk? Het nieuwe vervoerconcept gaat vanaf 2025 van start in Zeeland.
Rob van Hout, voorzitter van de Werkgroep publieke mobiliteit (een initiatief van DOVA, IPO en CROW) legde het begrip uit. "Publieke mobiliteit draait om ketenmobiliteit waarbij de reizigersbehoefte centraal staat. Het gaat erom dat de reiziger alle voorzieningen kan bereiken. Dat maken we mogelijk door alle vormen van mobiliteit aan elkaar te koppelen: openbaar vervoer, vormen van flexvervoer en doelgroepenvervoer." Lukt dat nu al? Helaas niet, want er staan zoals zo vaak wetten en praktische bezwaren in de weg. Bekende struikelsteen is de al vaker ter sprake gekomen ontschotting van budgetten. Ook verschillende tariefsystemen en cao’s staan de vorming van één samenhangend systeem in de weg.
Wil publieke mobiliteit een succes worden, dan is bovendien maatwerk per gebied nodig – de situatie in Drenthe is anders dan in Noord-Holland. De regio moet daarom het primaat krijgen voor het uitwerken van het concept op praktisch niveau.
Fijnmazig
Voorloper met de invoering van publieke mobiliteit is de provincie Zeeland. De noodzaak is hier groot, vertelde gedeputeerde Harry van der Maas. "Onze buschauffeurs hebben het grootste deel van de dag last van een eenzaamheidssyndroom." Doorgaan zoals nu is geen optie, het vervoer wordt daarom veel meer op vraag ingericht. De grote bus verdwijnt uit de kleine kernen en maakt plaats voor buurtbus, flextaxi, deelauto of deelfiets. Er komt een opstappunt op maximaal 500 meter van elke woning en er is fijnmazig vervoer tussen 6.00 en 23.00 uur. Alles krijgt hetzelfde tarief, welk vervoermiddel je ook neemt. Om dit te laten functioneren is een mobiliteitscentrale nodig, een app waar alles in staat en waarmee je kunt boeken, en de inrichting van een aantal hubs om over te stappen.
"Het is lastig om de reizigers hierin mee te nemen", heeft Van der Maas gemerkt, "want als de bus verdwijnt denken mensen dat er geen ov meer is." En dat terwijl er juist nu na 20.00 uur in veel gevallen echt geen openbaar vervoer meer is.
Proeftuin
Dit systeem is niet zomaar ingevoerd. Provincie en gemeenten moeten samenwerken (wat ze ook doen) en gezamenlijk verantwoordelijk worden voor de financiën – een kwestie van ontschotting. Er is een bijdrage van het Rijk nodig voor de transitiekosten en er moeten bijvoorbeeld afspraken komen over het Studentenreisproduct. Die kaart is nu niet alleen in het reguliere ov te gebruiken, maar is straks ook geldig in de flextaxi. Het vergt nog het nodige overleg. Desondanks verwacht Van der Maas dat Zeeland op 1 januari 2025 aan de slag kan gaan en dé proeftuin van publieke mobiliteit wordt.
Mobiliteitsexpert Geert Kloppenburg (rechts) reageerde positief op de ingeslagen koers van de provincie Zeeland en wees op het belang van de ontschotting van budgetten.
De deelnemers in de zaal konden reageren op diverse stellingen door met rode en groene bordjes te stemmen, waarop dagvoorzitter Pieter Litjens met een microfoon de zaal inging om deelnemers te bevragen.
De Dag van het OV is georganiseerd door CROW-KpVV, DOVA en Toekomstbeeld OV. Bekijk het uitgebreide fotoverslag op
DagvanhetOV.nl.
Lees ook de volgende verslagen van de Dag van het OV: