Een kleine honderd deelnemers kwamen op woensdag 10 mei bij elkaar tijdens het Stadsingenieursdiner in het Kasteel van Sparta. De bijeenkomst was georganiseerd door de gemeente Rotterdam en CROW. Het centrale thema: de strijd om de kubieke meter.
Ruimte is schaars in Nederland. Tegelijkertijd staan we voor een groot aantal opgaven die een claim leggen op de ruimte. Denk aan de woningbouwopgave, de mobiliteitstransitie, de energietransitie maar ook klimaatadaptatie, natuurinclusiviteit en de gezonde leefomgeving. Deze opgaven leggen niet alleen een claim op de bovengrondse wereld maar ook op de ondergrond.
Gebiedsontwikkelingen zijn een driedimensionaal ruimtelijk vraagstuk geworden. De strijd om de kubieke meter vraagt om een integrale aanpak van boven- en ondergrond. Door slim om te gaan met schaarse middelen kunnen we de kansen verzilveren op weg naar duurzame gebiedsontwikkeling. Hiervoor is samenwerking noodzakelijk tussen verschillende partijen om onze fysieke leefomgeving toekomstbestendig te maken.
Tijdens het diner gingen de deelnemers met elkaar in gesprek naar aanleiding van twee presentaties:
Duurzame gebiedsontwikkeling West-City, Rotterdam Marconiplein, door Ton Venhoeven
Deze ontwerpstudie laat zien waar de kansen liggen van een integrale aanpak van boven en ondergrond en wat daar voor nodig is. Het ontwerpteam toonde in een presentatie de resultaten en leerervaringen van dit traject.
Bodemdaling vergt een integrale aanpak, door Corné Nijburg
De gevolgen van bodemdaling en funderingsproblemen voor de samenleving zijn groot en de impact neemt steeds verder toe. Om deze problemen het hoofd te bieden moeten we naar een integrale aanpak van boven- en ondergrond. Het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen deelde de uitdagingen die er liggen, in deze presentatie.
Aan de hand van de voorgedragen stellingen ontstond een levendige discussie aan de tafels. De volgende aandachtspunten kwamen naar voren:
- Regie op de ondergrond en bovengrond moet zijn gericht op de lange termijn, op basis van een wensbeeld. Dat vraagt om ketensamenwerking die voorbij gaat aan het eigen belang.
- Duidelijk moet worden wie waarop regie voert en op welk moment. Durven we de ondergrond leidend laten zijn in plaats van de bovengrond?
- Bij een integrale gebiedsgerichte aanpak hoort niet alleen aandacht voor het ontwerp, maar ook voor inrichting, onderhoud en beheer van het gebied.
- Bij gebiedsontwikkeling is de interactie tussen verschillende schaalniveaus van belang.
- Regelgeving staat soms oplossingen in de weg: vooral met betrekking tot eigenaarschap, verantwoording, juridische zaken omtrent het beheer van kabels en leidingen in de ondergrond en/of de mogelijkheid om bijvoorbeeld leidingen niet gebundeld of naast elkaar te leggen maar juist gestapeld. Gesproken werd over zo’n 150 regels die om uitwerking vragen.
- Op een slappe bodem kan gebouwd worden, maar het is bepaald geen voorkeurslocatie. Inspelen op bodemdaling kan door bijvoorbeeld bootwijken te ontwikkelen of door echt ondergronds te bouwen. Of juist ‘organisch’ bouwen door zo te ontwerpen dat delen kunnen verzakken of deels onder water staan en andere delen op een ‘fundament’ worden gezet.
- Kennisvragen zijn er volop. Alleen al ten aanzien van financieringsvraagstukken bij verschillende maatschappelijke opgaven. Zoals: Kunnen specifieke beheertaken of verantwoordelijkheden worden overgedragen aan een andere partij? Hoe financier je bepaalde voorzieningen (bijvoorbeeld tunnelbakken voor toekomstige kabels) als er geen baten tegenover staan? Hoe ga je een meerjarige integrale gebiedsbegroting aan die ook het beheer/gebruik van een gebied beslaat?
Al met al was het Stadsingenieursdiner een geslaagde bijeenkomst die voor herhaling vatbaar is, vonden de aanwezigen.