Sinds 13 december zijn er meer dan duizend elektrische bussen in gebruik in Nederland. Ondanks de trieste corona-omstandigheden waarin het openbaar vervoer verkeert, is dat wel iets om bij stil te staan.
In nauwelijks meer dan vijf jaar rijdt meer dan een vijfde van de Nederlandse ov-bussen zonder emissies en op groene stroom. Deze snelle verduurzaming van het openbaar vervoer wordt met bewondering gadegeslagen in andere landen en geldt als een voorbeeld voor andere sectoren.
Nek uitgestoken
De succesformule is vooral een mix geweest van samenwerken, duidelijke doelstellingen en kennisuitwisseling. Vele partijen, zoals ov-autoriteiten, vervoerbedrijven, industrie en netbeheerders hebben hun nek uitgestoken. De eerste was de provincie Fryslân die in het voorjaar van 2013 als eerste ov-autoriteit in Europa batterijbussen in de reguliere dienst inzette, en wel op Schiermonnikoog. Alle eerdere projecten waren pilots. De zes bussen voor het Waddeneiland moesten uit China komen, want de industrie in Europa was nog niet zo ver. Eind 2013 volgden nog drie kleine inductiebussen op lijn 2 in Utrecht.
Hoewel de kop eraf was duurde het nog tot eind 2016 voor de volgende bussen op straat kwamen. De inzet van 43 batterijbussen in Eindhoven was een Europees record. Dat werd twee jaar later verbroken door Amstelland-Meerlanden (100) en in 2019 weer door Groningen-Drenthe (152). Ook elders in het land, vooral in en rond steden, kwamen elektrische bussen in gebruik, zij het in kleinere aantallen.
Ook op streeklijnen
Inmiddels worden niet alleen stadslijnen, maar ook streeklijnen omgezet naar exploitatie met elektrische aandrijving. Dat bewijzen met name de concessie Groningen-Drenthe en sinds 13 december de concessie IJssel-Vecht, waar maar liefst 246 batterijbussen in gebruik zijn genomen, opnieuw een Europees record. Het totaal aantal zero-emissiebussen, inclusief de trolleys van Arnhem, komt daarmee op 1153. Ook in die categorie blijft Nederland koploper in Europa.
Een jaarwisseling is niet alleen een moment van terugkijken, maar ook van vooruitkijken. In de planning van 2021 zit een uitbreiding met nog eens bijna 500 zero-emissiebussen, onder meer in Amstelland-Meerlanden, Gooi en Vechtstreek, Utrecht en Rotterdam. Wat de gevolgen zijn van de pandemie op de periode tot 2025 is nog niet te overzien. Vooralsnog staat het doel van 100 procent emissieloos busvervoer in 2030 recht overeind.