Twee dagen kennis uitwisselen over verkeerseducatie in Europees verband. Dat gebeurde op 8 en 9 november in Mechelen, waar het expertteam van het Europese project LEARN! bij elkaar kwam. Wilma Slinger (CROW-KpVV) was hier de afgelopen jaren namens Nederland lid van en droeg tijdens deze bijeenkomst haar plek in het expertteam over aan CROW-collega Alexandra Kluitman.
In deze tweedaagse bijeenkomst van LEARN! stond het delen van goede voorbeelden centraal en de teamleden wisselden kennis uit over de effectiviteit van verkeerseducatie. Over dit onderwerp werkt het panel aan een nieuwe publicatie, die verschijnt in het voorjaar van 2024.
Naast Nederland waren de volgende landen vertegenwoordigd: Spanje, Oostenrijk, Griekenland, Portugal, Tsjechië, Duitsland, België, Italië, Noorwegen, Denemarken en de ETSC (European Transport Safety Council) als coördinator van het project. Finland en Schotland waren deze keer afwezig.
LEARN! Heeft als focus verkeerseducatie voor kinderen en jongeren. Naast wat de betrokken landen doen voor jongeren ging het deze dagen ook over de nationale verkeersveiligheidsplannen en hoe verkeerseducatie daarin is opgenomen. Een korte impressie van een aantal presentaties:
Jongeren als doelgroep – Jongerenbrein: uitdagingen en kansen voor verkeersveiligheid
De presentatie van Werner de Dobbeleer (Vlaamse Stichting Verkeerskunde, VSV) ging over de werking van het emotionele en het sociale brein van jongeren. Onderzoeken hebben aangetoond dat emotionele en rationele hersengebieden zich niet gelijk ontwikkelen. Bij jongeren begint het nadenken over gedrag bijvoorbeeld pas nadat het gedrag al is vertoond. Op basis daarvan passen ze hun houding aan. Jongeren leren dus meer sociaal en via experimenteel gedrag. Zie de presentatie.
Voortgezet onderwijs – Verkeersveiligheid en mobiliteitseducatie
Lise Heiner Schmidt van Sikker Trafik legde uit dat Denemarken aanstuurt op verkeerseducatie door een minimum vast te stellen waar alle scholen aan moeten voldoen. Ook monitoren de Denen met enquêtes wat scholen én gemeenten aan (het stimuleren van) verkeerseducatie doen. Op scholen zijn er pop-up-shops voor jongeren waar helmen te koop zijn met korting. Meer dan driekwart van de jongeren gebruikt de aangeschafte helm nog na zeven maanden. Zie haar presentatie.
Coördinatie en versterking van verkeersveiligheids- en mobiliteitseducatie voor kinderen en jongeren
Kirstin Eli Strømme van de Norwegian Council for Road Safety vertelde dat Noorwegen kinderen en jongeren uitgebreid betrekt bij het thema verkeersveiligheid. Hun input is bijvoorbeeld meegenomen in de nationale visie. Noorwegen vindt het belangrijk om ‘de weggebruikers van morgen’ aan het woord te laten. Bekijk hier de presentatie.
Daarnaast doen de Noren veel onderzoek met kinderen met behulp van VRI-brillen. De resultaten klinken door in het beleid. Presentatie.
Voor de schoolomgeving heeft Noorwegen een samenwerkingsproject genaamd Hartzones. De status van schoolstraten is er juridisch vastgelegd.
Het expertpanel besprak onder meer of verkeerseducatie wel of niet verplicht is (in het voortgezet onderwijs nergens), welke nationale doelen er zijn (wisselt per land) en hoe je nationaal meer kunt sturen op een kwalitatief goed aanbod als zelfstandig vak maar ook als onderdeel van andere vakken. Verder ging de discussie over de nadelen van decentrale aansturing (in Duitsland en Oostenrijk) waar iedere deelstaat zijn eigen beleid heeft, over projecten in het algemeen (Tsjechië) over doelgroepen als studenten (zoals in Italië met het programma Open Road Alliance) en specifiek voor studenten medicijnen en de scouting (Griekenland).
Na afloop bleef er voor CROW stof tot nadenken:
- Moeten we meer toewerken naar doelen en eventueel indicatoren vastleggen waar we landelijk naar streven? Dat kan van belang zijn voor de lopende herziening van het leerdoelendocument permanente verkeerseducatie voor bepaalde doelgroepen.
- Het monitoren van wat scholen doen aan verkeerseducatie mag wel wat hoger op de agenda. Mogelijk kan het project WEVER daar een rol in spelen.